Doorbreek de eenzaamheid!
Wanneer ik om mij heen kijk, en wat ik ook bij mijn dagelijkse contacten waarneem, is dat veel mensen in een sociaal isolement verkeren. Niet alleen ouderen, maar ook langdurig zieken en mensen met een handicap of beperking voelen zich vaak buitengesloten.
Eenzaamheid in Nederland is een ernstig maatschappelijk probleem. De oorzaken van sociale eenzaamheid zijn talrijk. Wanneer je middelen om iets te ondernemen niet toereikend zijn, dan is de eerste hindernis snel opgeworpen. Maar ook lichamelijke beperkingen kunnen de oorzaak zijn van het in een isolement geraken. Het is moeilijk om hierover te praten; dat geldt voor diegene die hulp wil bieden, maar nog veel meer voor diegenen die de hulp echt nodig hebben. Ruim 35 procent van de Nederlanders is eenzaam. Dat feit brengt een vervelend gevoel met zich mee en vraagt dan ook om aandacht van de overheid, hulpverleners en instanties. Maar ook van u. Ja, u leest het goed : óók van u. Soms komt de hulp moeizaam op gang en soms komt ze zelfs te laat.
Waar woon je, waar leef je en waar doe je zelf aan mee?
Of je nu woont in een verzorgingstehuis, een woon-zorgcomplex of in je eigen woning in die fleurige straat: ogenschijnlijk lijkt er niets aan de hand. Maar wie verder kijkt dan die momentopname zal ontdekken dat er een dreigend probleem heerst dat van een grote invloed kan zijn op het welbevinden van de eenzame. Vroeger in de straat waar ik ben opgegroeid, waren de sociale contacten anders dan heden ten dage. Was het mooi weer dan werden de stoelen meestal met rieten zitting buiten gezet en werd er met elkaar gesproken over wel en wee. Was er iemand niet, dan kwam al snel de vraag: "wat is er met Anna aan de hand?" Een mede-buurtbewoner ging op onderzoek uit en al snel werd hulp geboden. Eenzaamheid zal niet verdwijnen, maar hoe we er mee omgaan kan wel tot oplossingen leiden. Sta op voor de eenzame, want eenzaamheid kun je als buitenstaander doorbreken door je open te stellen voor die ander, de eenzame. Voorbeelden te over, vraag een eenzame eens op de koffie. Ga je toch overmorgen naar de Bilt en weet je dat haar zoon daar ook woont, overleg dan en kijk of ze zin heeft in een dagje uit. Achteraf bemerkt je dan dat het ook voor jezelf een dagje uit is geworden. Ook een mooi initiatief: de dochter die haar moeder een iPad cadeau gaf voor haar 93-ste verjaardag. Moeder was opgenomen in een verpleeghuis en haar medebewoners kwamen niet uit haar geboorteplaats. Over de stad waar ze opgegroeid was wist ze veel. Namen en de bijnamen, het leek voor haar wel een ansichtkaart toen ze werd verbonden met de site van de stad waar ze was opgegroeid. Namen kwamen op in haar hoofd en de beelden van de iPad kwamen op haar netvlies. Het geheugen werd getraind en de eenzaamheid doorbroken. Daar was en is niet veel voor nodig. In Almelo, Hengelo, Deventer, Wierden, Enschede en Oldenzaal. Ja, veel plaatsen in Twente hebben zo'n website. Het resultaat is dat herinneringen worden opgeroepen en contacten gaan ontstaan die het isolement doorbreken. Complimenten voor deze mensen. Ik noem ze de mantelzorgers op afstand, die deze plaatselijke sites in de lucht houden. Niet dat ik de wijsheid in pacht heb, maar iemand mee uit nemen naar het theater of naar de film en een etentje, een concert, voetbalwedstrijd of gewoon een wandeling in je stad of dorp. Ervaar het eens. Je krijgt er heel wat voor terug en de eenzame nog veel meer. Mijn huishoudelijke hulp komt niet alleen voor het huishoudelijke werk. We nemen de tijd voor een kopje koffie en zij signaleert naar mijn familie als er iets bijzonders met me aan de hand is.
Henk is gestopt met werken. Dagelijks ging hij met de trein naar het westen. De contacten met de medereizigers zijn er niet meer en de collega's wonen ver weg. Hij is niet meer zo vitaal als voorheen en zijn netwerk neemt af. Henk is er rijp voor om een eenzame te worden. Dat laat je als oud-collega of buur toch niet toe! Eenzaamheid heeft ook een flinke financiële impact. Er wordt meer en meer geld uitgegeven aan huishoudelijke hulp en de zorgkosten stijgen. Onderzoekers geven aan dat eenzaamheid leidt tot depressie, alzheimer en hart- en vaatziekten.
Martin Meijerink
Foto: samen een kopje koffie drinken op het terras bij 'La Venezia' in de Lutte.